LUCHTVERWARMING, WATERZIJDIG

Afhankelijk van de warmtevraag zorgt modulerende retourbijmenging voor de beste aanvoertemperatuur naar de verwarmer. Als de zonneboiler onvoldoende warmte levert, verwarmt een indirect gestookte boiler het water bij. De extra zware warmtewisselaar in de luchtverwarming koelt het water af tot dichtbij de luchttemperatuur. Hierdoor maakt het systeem optimaal gebruik van zonne-energie.

De verwarming van de woning is ontworpen bij warmtevraag ruimteverwarming van: 3 kW bij -10°C. De verwarming bestaat uit verschillende systemen:

• Een gebalanceerde mechanische ventilatie met warmteterugwinning
• Luchtverwarming, met een luchtzijdig deel en een waterzijdig deel
• Vloerverwarming van keuken, hal, badkamer en toilet
• Lage temperatuur radiatorenverwarming met overwegend stralingswarmte in de woonkamer, de slaapkamers en de serre
• Een houtkachel

VLOERVERWARMING

In november 1994 is een vloerverwarmingssysteem waterzijdig, in serie, na de luchtverwarming geschakeld. De vloerverwarming ligt in de hal, de keuken, de badkamer en de WC. Retourwater van de luchtverwarming (ongeveer 35 graden) koelt via de vloerverwarming verder af tot 18 tot 22 graden. Daarna kan de zon of de naverwarming het water weer verwarmen. Dit levert een hoger rendement op.

DE HOUTKACHEL

Naast lucht- en vloerverwarming, heeft de huiskamer een houtgestookte speksteenkachel. Deze kachel heeft een hoog rendement (naar opgave van de fabrikant: 75%). De kachel weegt 1000 kg en heeft een maximaal vermogen van 6 kW. Het hout brandt kort, maar bij een zeer hoge temperatuur (1200 graden). De meeste warmte wordt afgestaan aan het speksteen, dat het weer geleidelijk afstaat. Het houtverbruik is in de energiebalans van het huis opgenomen. De kachel geeft buiten CO2 vrijwel geen ongewenste emissies en is op dit punt goedgekeurd.

DE GASNAVERWARMER

Een indirect gestookte boiler van 60 liter zorgt voor de naverwarming van het tap-, spoel en CV-water. Het CV-water spoelt door een mantelwarmtewisselaar. Het opslagvat is gevuld met tapwater en het spoelwater wordt bijverwarmd met een interne spiraalwarmtewisselaar.

Arie Kroon ontwikkelde de boiler zelf. Deze condenserende ketel heeft een stralende keramische brander van 3 kW. De rookgassen worden via de mechanische ventilatie afgezogen waarbij rookgaswarmte wordt teruggewonnen via de warmteterugwinning. De ketel houdt de temperatuur in de boiler op gemiddeld 57 graden.

VERBETERINGEN

De verschillende onderdelen van het verwarmingssysteem bleken niet precies te functioneren als was ingeschat. Enkele onderdelen bleken overbodig of zijn vereenvoudigd:

• De weersafhankelijke regeling met driewegmengklep
• De thermostaatregelaars voor het warme tap- en spoelwater. De regelaars mengden altijd koud water bij het warme water, waardoor een hogere boilertemperatuur nodig dan de warmte die werd gevraagd. Dit zorgde voor een hoger energieverbruik
• De naverwarmer is een indirecte gasgestookte boiler van 60 liter geworden

In het collectorcircuit is een extra warmtewisselaar geplaatst die direct de naverwarmer kan opwarmen. Hierdoor levert het zonne-energiesysteem ook een bijdrage aan de reductie van het stilstandsverlies van de naverwarming. Het gasverbruik nam daardoor aanzienlijk af.

De luchtverwarming had grote leidingverliezen (40%). Een deel van de luchtverwarming is daarom omgebouwd naar radiator- en vloerverwarming. De slaapkamers op de verdieping blijven in de winter gemiddeld 18 graden en hebben bijna geen verwarming nodig.

Een betere regeling voor het ventilatiesysteem zorgde ervoor dat het systeem minder draait. Een tijdklok en het gebruik van natuurlijke ventilatie in de zomer (door een kierstand van de ramen) zorgen voor 50% minder draaitijd. De ventilatoren zijn vervangen door ventilatoren met een hoger rendement.

De Tulikivi speksteen houtkachel is over het algemeen als goed ervaren. Zelfs het opstoken van een koude kachel in het begin van het winterseizoen geeft geen trekproblemen. De capaciteit voor de ruimte waarin de kachel is geplaatst, is voldoende.